جمعه ۲۹ تير ۱۴۰۳ - 
گفتگو با حبیب رحیم‌پور و مصطفی زالی در خصوص امکان «دانشگاه ملی»:
بررسی تاریخی نهاد دانشگاه در ایران نشان دهنده طی روند غیر ارگانیک و زایش دفعی بوده است. نهادهای متشابه در قبل و ادوار تاریخی ، ماموریت محوری برای تولید علم نداشته، بلکه علم بعنوان کارکرد جانبی این نهادها بود. بعد از ورود دانشگاه در معنای جدید به ایران، متاسفانه به دلایلی چند شاهد هستیم که این نهاد نتوانست استقلال عمل خود را در برابر نهاد سیاست حفظ کند. گروهی از منتقدین این عدم استقلال را در قبل از انقلاب در حوزه توسعه نظام بروکراتیک و نیازمندی ان به استفاده از کارشناسان صاحب مدرک و در بعد از انقلاب، همگرایی پائین این نهاد با جریان سیاسی و ایدئولوژیک حاکم بر کشور ، جستجو می کنند. نکته جالب توجه اینجاست که در دنیای حاضر، بدلیل جایگاه خاص علم در توسعه اقتصادی و فناوری پایه کشور، ضرورت حاکمیت نوعی انضباط علمی در دانشگاه ها کاملا احساس می شود. بر این قاعده، نیازمندی به واگشت دانشگاه ها به کارکرد اصلی خود یعنی بهانه ای جهت تفکر و زمینه ای برای تخصص ، تبدیل به یک الزام شده است. در همین راستا باید اضافه نمود که جریانات دانشجویی نیز باید پذیرای نوعی انضباط کارکردی شده و حداکثر، دارای مطالبات عدالت طلبانه باشند(در مقابل مداخلات سیاسی). نهاد دانشگاه باید دارای نوعی استقلال رای شده و از هدایت های بیرونی باید بشدت پرهیز شود.
کد خبر: ۳۹۵۲۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۲۵
نسبت سیاست و جامعه از نگاه علیرضا بلیغ و محمد باقری:
سیاست ورزی را می توان یکی از اصول پایه ای ارتقاع اجتماعی محسوب کرد به شرطی که این حوزه آلوده به سیاست بازی و سیاسی کاری نشود. آلودگی حوزه سیاست به انواع انحرافات ، مسلما باعث سیاست زدایی و سیاست گریزی شده که بنوعی خودش سیاست ورزی جدید است . سوال اینجاست که آیا این برداشت که جامعه ما در وضعیت سیاست‌زدایی قرار دارد، برداشتی درست است و آیا می‌توان درباره فرمی جدید از سیاست در ایران بحث کرد؟ سال گذشته که اعتراضات در جریان بود، قصد داشتیم به‌صورت بنیادی به این مساله بپردازیم که جامعه با چه بحران‌هایی مواجه است که شکلی از اعتراض را در ۹۶، ۹۸ و ۱۴۰۱نشان می‌دهد. مجموعه‌ای از گفت‌وگو را شکل داده و وقتی که آنها را کنار هم قرار دادیم، به این نتیجه رسیدیم ظاهرا هم جامعه ما و هم دولت‌ها یکی پس از دیگری در فهم وضعیتی که دچارش هستند، مشکل دارند. شرایطی که می تواند به تئوری سیاست زدگی، سیاست گریزی و سیاست زدایی شدگی جامعه ایرانی ، قوت بخشد.
کد خبر: ۳۹۵۲۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۲۱
افشاگری عبدالناصر همتی رئیس سابق بانک مرکزی:
عبدالناصر همتی رئیس سابق بانک مرکزی مدعی شده است که از زمان هُووَخْشَتْرَه (سومین شاه ماد در ۶۰۰ سال پیش از میلاد مسیح تا ۱۴۰۰ شمسی معادل سال ۲۰۲۲ میلادی، یعنی در طول ۲۶۲۲ سال) کل انتشار پول در ایران حدود ۵۱۹ هزار میلیارد تومن (۵۱۹ همت) بود، اما فقط در دوره دو و نیم ساله دولت سیزدهم، نزدیک ۶۰۰ هزار میلیارد تومن پول (بدون پشتوانه) چاپ کردند! و .... موضوعی که نیازمند ارایه توضیحات توسط مقام‌های ذی صلاح و تنویر افکار عمومی است. خاندوزی هم به این تحلیل همتی جواب داده است.
کد خبر: ۳۹۴۶۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۵
کیفیت حکمرانی اقتصادی ایران در گفت‌وگو با مسعود نیلی و نوید رئیسی:
در‌حالی‌که اخبار ضدونقیض از وضع مالیات‌های جدید به پای ثابت اخبار اقتصادی تبدیل شده، به نظر می‌رسد یادگیری سیاستگذاران از تجارب موفق اصلاحات اقتصادی در جهان صفر بوده است. تجربه نشان می‌دهد شرط لازم موفقیت اصلاحات اقتصادی تعامل و همراهی با شهروندان است، و تجربه موفق یونان گواه همین نکته به شمار می‌رود. بااینحال در ایران دولت در حالی سراغ بهره‌مندی از مالیات آمده که همزمان حاضر به پرداخت امتیازهای آن به شهروندان نیست. محمد طاهری، در گفت‌وگو با مسعود نیلی و نوید رئیسی به بررسی این موضوع پرداخت.
کد خبر: ۳۹۳۴۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۶
بیماری مزمن فساد اداری:
نگاهی به ویژگی‌های ساختار اداری سنتی و محیط اجتماعی و سیاسی تاریخ معاصر ایران نشانگر مفاسد اداری بسیاری بوده است. مقام و مسوولیت، ثروت کلانی به همراه داشت و بسیاری از افراد با دادن رشوه، به مقام‌های دولتی و حکومتی دست می‌یافتند و به این ترتیب، مسیر فساد را در جهت منافع شخصی می‌پیمودند.فساد اداری فقط ویژگی نظام‌های استبدادی سنتی نیست و در بیشتر نظام‌های اقتدارگرا و دیکتاتوری و حتی در بعضی دموکراسی‌های صنعتی دیده می‌شود.با وجود این، شکل‌های اداری، عمق و دامنه آن و مجاری و فنونی که از طریق آنها اعمال می‌شود، تابع ویژگی‌های اساسی نظام سیاسی است. از این رو، می‌توان فساد اداری را در اغلب حکومت‌ها و دوره‌های تاریخی ایران مشاهده کرد.در ادامه این گزارش، پدیده فساد اداری در دوران‌های مختلف تاریخ معاصر ایران از جمله در دوره قاجار و دوره پهلوی مورد بررسی قرار گرفته است .
کد خبر: ۳۹۳۲۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۳
گزارش رضا اسدآبادی از تمرکز صنایع و مهاجرت جمعیت کار :
تمرکز واحدهای تولیدی و خدماتی برای استان‌های خاصی مانند تهران، اصفهان و خراسان رضوی به صورت یکسویه به سود آنان نبوده است. سیل گسیل یافته جمعیت جویای کار در مراکز این استان‌ها عملاً موجبات ناترازی جمعیتی و دشواری‌های عمیق در مدیریت شهری را نیز برای این مناطق به ارمغان آورده است.
کد خبر: ۳۹۳۲۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۲
سید محمد بحرینیان پژوهشگر صنعتی:
سیدمحمد بحرینیان، از جمله صنعتگرانی است که ضمن پژوهش گسترده درخصوص علل تاریخی عدم توسعه نیافتگی در ایران، مطالعات بسیاری در رابطه با روند‌ها و تجربیات صنعتی کشور‌های توسعه یافته و در حال توسعه داشته است. بحرینیان معتقد است فقر اندیشه کاربردی و درماندگی نظری، ایران را از دستیابی به تعریفی از «تولید» ناکام گذاشته است. در این شرایط، در باتلاقی گیر کرده‌ایم که هر روز بیشتر در آن فرو می‌رویم. وضعیتی که امکان بازیگری بین المللی را از ایران سلب کرده است.کشوری که به توسعه، تولید و حمایت فکر می‌کند به هیچ عنوان امکان رشد بی‌اندازه فعالیت‌های سفته‌بازانه و سوداگری را نمی‌دهد. فعالیت‌های نامولد خط قرمز کشور‌های توسعه‌خواه است. ما از این خط قرمز گذر کرده‌ایم. اگر در کشوری مشاهده کردید که بر فعالیت‌های نامولد و دلالی کنترلی وجود ندارد و سرمایه‌ها در آن بخش در حال چرخش هستند، یقیناً بدانید که نه تولید و نه توسعه، اولویت اول آن کشور نیست. متأسفانه باید گفت کشور ما مأمن فعالیت‌های نامولد، سفته‌بازی و دلالی است. این بخش‌ها، منابع بانکی و ارزی کشور را به انحراف می‌برند و در نهایت کشور را به بحران می‌رسانند که البته رسانده‌اند.
کد خبر: ۳۹۲۱۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۶
نعمت فاضلی و سایر اساتید جامعه شناسی:
نشست «فرهنگ در برنامه‌های توسعه» با حضور و سخنرانی نعمت الله فاضلی، سیدرضا صالحی امیری و روح‌الله نصرتی، در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. در این نشست نعمت فاضلی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بیان داشت که مشکل ما اضمحلال «سیاست فرهنگی» است. علایق دانشگاه باید مستقل از حکومت و بازار باشد. وقتی تفکیک‌پذیری نهادی در جامعه‌ای نباشد، اساسا سیاست فرهنگی وجود ندارد. وقتی حاکمیت مجاز باشد در آموزش و دانشگاه‌ها هر طور دلش می‌خواهد دخالت کند، در زندگی و شیوه زیست مردم مداخله کند، یعنی در این کشور چیزی به نام سیاست فرهنگی وجود ندارد. وظیفه آموزش عالی این است که افراد را استعلا و پرورش بدهد و به شیوه خاصی تربیت کند. اگر حکومت بگوید نمی‌خواهم آموزش عالی ما حقیقت‌جو، کنجکاو، پرسشگر و نقاد باشد و می‌خواهم دانشگاه برای من سرباز تربیت کند، برقی است که دستگاه را از کار می‌اندازد.
کد خبر: ۳۹۱۹۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۹
تصمیم ترکیه و عراق برای دور زدن ایران!
بندر فاو یک کریدور جدید و یک بازار دست‌نخورده است. پیش از جنگ، بنادر در عراق اقدام به ترانزیت کالا می‌کردند، اما مسائل امنیتی باعث شد که بخشی از ترانزیت از این بنادر متوقف و به بنادر ایران شیفت شود. در حال حاضر عراق می‌خواهد این بازار دست نخورده را احیا کند و به نظر می‌رسد که در ترانزیت و تجارت ما این موضوع تاثیر بگذارد. عراقی‌ها از مدت‌ها پیش طرح توسعه بندر فاو را دنبال می‌کردند و در سال میلادی که گذشت، عراقی‌ها با عرضه نفت در بازار‌های جهانی مبالغ قابل توجهی از محل فروش نفت عایدشان شد و این موضوع به توسعه زیرساخت‌های آنها کمک کرد. عراق از سرمایه‌گذاری کلان برای توسعه جنوب استقبال می‌کند. ضمن اینکه یکی از اهداف تصمیم‌گیران عراق این است که فاو را به قطبی اقتصادی - ترانزیتی در خاورمیانه تبدیل کنند. با تکمیل این پروژه، بندر جدید فاو بزرگ‌ترین بندر خاورمیانه حتی بزرگ‌تر از بندر جبل‌علی دوبی خواهد شد.
کد خبر: ۳۹۰۲۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۱۸
محمد قوچانی روزنامه نگار:
برخورداری از نگاه ملی و ایرانی و لزوم توجه دوباره به ادبیات کهن از جمله مهم‌ترین نکاتی است که محمد قوچانی، روزنامه‌نگار و فعال رسانه‌ای پس از تماشای نمایش موزیکال «هفت خان اسفندیار» به آنها اشاره می‌کند. این نمایش اولین دورخیز سازمان رسانه‌ای هنری اوج در تئاتر صحنه‌ای است که اقتباسی است آزاد از داستان مشهور شاهنامه اثر حکیم ابوالقاسم فردوسی. قوچانی بر این باور است سازمان‌های حاکمیتی همچون اوج با ورودشان به چنین حوزه‌هایی می‌توانند در زمینه تقویت نگاه ملی و ایرانی کمک کننده باشند. از این رو در تکمیل تعبیری که پیش‌تر نسبت به سازمان اوج داشته و از آن به عنوان «هالیوود اسلامی» یاد کرده بود؛ حالا عنوان «هالیوود ایرانی» را برای این سازمان به کار می‌برد.
کد خبر: ۳۸۹۷۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۰۴
محمد آزاد:
صد سال اقتصاد در ایران قرن جدید در ایران تصادفا با شکل‌گیری به‌اصطلاح ایران مدرن همراه است و این سرزمین از حالتی ملوک‌الطوایفی و جدامانده از تحولات آغاز می‌کند به تأسیس نهادهای یک کشور مدرن از جمله نهادهای اقتصادی. سال‌های منتهی به سال ۱۳۰۰ و نیز سه، چهار سال پس از آن دورانی پرآشوب است که به انقراض دودمان قاجار و آغاز دودمان پهلوی ختم شد. نخستین نهادهای مدرن اقتصادی در ایران در آغاز این قرن تأسیس شدند. جز این نهادها دیگر نهادهای دولت مدرن مانند قوه قضائیه سکولار و ارتش مدرن راه‌آهن و نیز در دهه بعد دانشگاه نیز با مشورت روشنفکرانی مثل داور، فروغی و امثال این شخصیت‌ها بنا شد. اما ایران در دهه اول قرن از نظر اقتصادی چه وضعی داشت؟
کد خبر: ۳۸۹۵۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۴
مصطفی مهرآئین، جامعه‌شناس:
از شهریور سال ۱۴۰۱ کشور درگیر حوادثی شد که جرقه آن با فوت مهسا امینی زده شد. البته این اعتراضات مانند دوره‌های گذشته فقط محدود به یک مطالبه نبود و خواسته معترضان در شعار «زن، زندگی، آزادی» متبلور شده بود. تفاوت عمده این دوره از اعتراضات که برخی تحلیلگران آن را جنبش می‌دانند، در این است که هم نسل جوان و البته زنان نقش پررنگی در آن داشتند و هم دیگر معیشت دغدغه و مطالبه آنها نیست. در طول این مدت بسیاری از نخبگان فکری و سیاسی و البته جامعه‌شناسان تلاش کردند با ارائه تحلیل‌ها، هم ابعاد و خواسته‌های معترضان را بررسی کنند و هم پیش‌بینی‌ای از آینده جامعه ایران داشته باشند تا بتوانند آن را ترسیم کنند. بااینحال، همچنان به‌طور قطع نمی‌توان گفت آینده چه خواهد شد. اصلا در چنین شرایطی امکان گفتگو تا چه اندازه وجود دارد؟
کد خبر: ۳۸۸۰۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۵
ساختار و تفکر سرکوب فراقانونی؛
معمولا در هر اعتراضات مردمی که در ایران رخ می‌دهد، یک سوال بزرگ پیش می‌آید. افرادی که لباس نظامی ندارند و با معترضان برخورد می‌کنند و گاه به نیرو‌های نظامی دستور هم می‌دهند، چه کسانی هستند و از کجا آمده‌اند! در این گزارش خاستگاه تاریخی لباس‌شخصی‌ها را بررسی شده و نشان داده آنها برآمده از چه تفکر و ساختاری هستند. نتیجه اینکه ساختار و تفکر لمپنی و سرکوب فراقانونی از بین نرفت و تا امروز همچنان وجود دارد.
کد خبر: ۳۸۴۰۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۲۷
جلال‌زاده:
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به ملاقاتش با گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد "تاثیر منفی اقدامات یکجانبه قهرآمیز بر بهره‌مندی از حقوق بشر" گفت: نرسیدن دارو به‌موقع به بیماران ایرانی و تلف شدن این عزیزان، تنها یک مورد نقض حقوق بشر تحریم‌ها در ایران بوده است.
کد خبر: ۳۷۹۶۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۲۳
خدمت بی‌منت؛
حاکمیت‌ها و دولت‌ها نباید تمام امر فقرزدایی، امداد، اعانه فرهنگی و انواع کمک‌رسانی‌ها را مباشرت و حاکمیتی کنند بلکه باید تسهیل‌گری کنند و میدان را برای تعاملات مردمی باز کنند. اگر دولت امکاناتی دارد، باید «ان جی او»ها و زمینه مشارکت مردم را تقویت کند. واقعیت این است که فقرزدایی، عدالت گستری و نفی نابرابری‌های ناموجه هدف است، اما این هدف صرفاً در قالب ساختار دولتی و حاکمیتی محقق نمی‌شود.
کد خبر: ۳۷۶۵۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۳
ورود آقازاده‌ها به اقتصاد؛
مسئله آقازاده‌ها و ورود آنها به اقتصاد، دهه‌هاست تمام بر تمام ارکان کشور سایه انداخته است. ارقامی که ثروت برخی از آقازاده‌ها و خویشاوندان مسئولان ارشد نظام به گوش می‌رسد، باورنکردنی است؛ آنها با ثروت خود نبض همه چیز را در اختیار دارند و بر همه ارکان کشور تاثیر می‌گذارند. سوال مهم اینجاست که آقازاده‌ها و داماد‌ها چگونه اقتصاد ایران را در کنترل گرفتند و چه اتفاقی رخ داد که همه چیز به صورت غیرشفاف در اختیار آنها قرار گرفت؟
کد خبر: ۳۷۳۶۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۵
دکتر محمود جمعه‌پور:
بحران آب اصفهان و اعتراضاتی که نسبت به این مسئله وجود دارد، واکنش‌های مختلفی را از سوی مردم و جامعه‌ی دانشگاهی در بستر مطبوعات، خبرگزاری‌ها و شبکه‌های اجتماعی برانگیخته است. استفاده‌ی بیست روزه‌ی کشاورزان اصفهانی از آب زاینده‌رود در یک‌سال اخیر، باعث اعتراض و چادر زدن کشاورزان استان در ۱۶ آبان در بستر این رود در اعتراض به سوءمدیریت آب شد تا اینکه پس از وقوع ناآرامی هایی، نیروی انتظامی با مداخله‌ی خود به اعتراضات پایان داد؛ در عین حال وزیر نیرو با سفر به اصفهان و گفتگو با کشاورزان وعده‌ی حل مشکلات و رعایت عدالت در تقسیم آب را داد.
کد خبر: ۳۶۶۶۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۰
گرامیداشت نخستین سالگرد داود فیرحی؛
در ارزیابی کارنامۀ فکری و پژوهشی داود فیرحی (۱۳۹۹-۱۳۴۳) بر پایۀ آثار مکتوب و گفتار‌های او، می‌توان از دو قلمرو موازی سخن گفت: یکی فقه سیاسی و دولت در اسلام؛ دو دیگر، پژوهش‌های تاریخی در دو بخش: رخداد‌های صدر اسلام و تحولات ایران در دوران مدرن. لازم به ذکر است که ارزیابی جامع کارنامۀ فیرحی نیازمند مطالعۀ تمام آثار اوست؛ کاری که به فرصتی فراخ و زمانی دراز نیاز دارد؛ بنابراین آنچه در این نوشته می‌آید، هرچند با رجوع به آثار او فراهم آمده، اما صرفاً نگاهی اجمالی به کارنامۀ فیرحی در حد امکان و مجال است. در این نوشتار، دربارۀ کارنامۀ فیرحی در دو قلمرو یاد شده، نکاتی را بر سبیل ایجاز ذکر می‌کنم.
کد خبر: ۳۶۶۱۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۵
به بهانه یک پس گردنی:
نواخته شدن یک پس گردنی در یک تجمع صنفی فرهنگیان دست مایه نگارش گزارشی تحلیلی است در مورد سیاست، سیاست زدگی و سیاست زدایی در انبوه بحران‌های جامعه امروز ایران!
کد خبر: ۳۶۵۳۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۴
سیدعلی میرموسوی:
به مناسبت نخستین سالگرد درگذشت حجت الاسلام و المسلمین داود فیرحی، نشست مجازی «فیرحی و معضل حاکمیت قانون» با سخنرانی سیدعلی میرموسوی و محسن برهانی توسط مؤسسه فهیم برگزار شد.
کد خبر: ۳۶۴۸۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۹